હિન્દુ ધર્મમાં હનુમાન જયંતીનું પણ વિશેષ મહત્ત્વ રહેલું છે. હિન્દુ પંચાંગ મુજબ હનુમાન જયંતી દર વર્ષે ચૈત્ર મહિનાની પૂર્ણિમાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. હનુમાન જયંતિ દેશભરમાં ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, હનુમાનજીનો જન્મ ચૈત્ર મહિનાના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાના દિવસે રાજા કેસરી અને માતા અંજનીને ત્યાં થયો હતો. બધા લોકો જાણે છે કે હનુમાનજી શ્રી રામજીના ભક્ત હતા અને હનુમાનજીએ પોતાનું આખું જીવન શ્રી રામજીની સેવામાં સમર્પિત કરી દીધું હતું. આ વાતનો ઉલ્લેખ શ્રી રામચરિતમાનસમાં પણ છે. પરંતુ હનુમાનજીના ભાઈઓ અને તેમના પરિવાર વિશે બહુ ઓછા લોકો જાણે છે. હનુમાનજીને પણ પાંચ ભાઈઓ હતા. પુરાણોમાં વનરાજ કેસરીના છ પુત્રોનો ઉલ્લેખ છે અને તેમાંથી હનુમાન સૌથી મોટા હતા. તેના બાકીના પાંચ ભાઇઓ પણ પરણ્યા હતા. હનુમાનજીના પાંચ ભાઇઓમાં મતિમાન, શ્રુતિમાન, કેતુમન, ગતિમાન અને ધૃતીમાનનો સમાવેશ થાય છે. તેથી, તેના ભાઈઓની વંશ હજુ પણ ચાલુ છે.
હનુમાનજીની માતા અપ્સરા હતી પરંતુ ઋષિએ તેમની માતા અંજનાને શ્રાપ આપ્યો હતો કે જ્યારે પણ તે કોઈને પ્રેમ કરશે, ત્યારે તેનું મોં વાનર જેવું થઈ જશે. પછી તેમણે આ શ્રાપથી મુક્તિ માટે ભગવાન બ્રહ્માને પ્રાર્થના કરી. ત્યારે બ્રહ્માજીએ તેઓને પૃથ્વી પર માનવી તરીકે જન્મ લેવાની રીત જણાવી અને પછી અંજનાએ વાનરોના રાજા કેસરી સાથે પ્રેમ કર્યો અને બંનેના લગ્ન થઈ ગયા. અંજના ભગવાન શિવના પ્રખર ભક્ત હતા અને તેમની ભક્તિથી પ્રસન્ન થયા, ભગવાન શિવએ તેમને પુત્ર તરીકે જન્મ લેવાનું વરદાન આપ્યું. હનુમાન જીનો જન્મ શિવનો 11 અવતાર માનવામાં આવે છે.
